سياست و حکومت در قرآن
نويسنده:يعقوب اسلاميه
منبع:روزنامه جام جم
مضمون اجتماعي وحي
جام جم آنلاين: سياست از فراگيرترين قلمروهاي زندگي اجتماعي است ، زيرا براي کل جامعه برنامه ريزي و تصميم گيري مي کند.
سکولارها سعي مي کنند دين را فاقد جنبه سياسي معرفي کنند. اثبات اين قلمرو بسيار مهم نشان مي دهد که دين جنبه عمومي و اجتماعي دارد و به امور فردي و عبادي به زعم آنان محدود نمي شود. در اين مقاله و در رد مدعاي اسکولارها به بحث و بررسي و اثبات قلمرو سياسي دين از ديدگاه قرآن کريم مي پردازيم.
از روزي که انديشه هاي سکولاريسم (جداشمردن دين از سياست) همراه تجاوز قدرت هاي استعماري به کشورهاي اسلامي راه يافت و وارد جامعه و فرهنگ مسلمانان شده است ، اين سوال براي برخي از مسلماناني که با منطق و جهان بيني قرآني به قدر لازم آشنايي نداشته اند پيش آمد و آن اين که آيا قرآن متعرض امر حکومت و سياست شده يا تنها به حوزه زندگي فردي و اعمال عبادي و ارزش هاي اخلاقي پرداخته است.
اين سوال پس از پيروزي انقلاب اسلامي آن هم به طور خيلي جدي براي دسته اي از روشنفکران ديني دوباره در سطح جامعه مطرح شد و جدل هاي بي پاياني برانگيخت که تاکنون هم ادامه دارد. از جمله دکتر سروش در اين زمينه مي گويد: «به معناي واقعي کلمه ، حکومت ديني نداريم ، حکومت ديني حکومت بر قلوب است ، اما بر قلوب هم نمي توان حکومت کرد.» (در تحليل مفهوم حکومت ديني ، کيان 32)
مهدي بازرگان نيز چنين اظهار نظر مي کند و مي گويد: «حکومت يا مديريت جامعه در چارچوب آيه بعثت يا رسالت پيغمبر (که تلاوت آيات و تزکيه و تعليم کتاب و حکمت است) منظور نشده است و به نظر نمي رسد جزو برنامه رسالت و ماموريت فرستادگان خدا بوده باشد.» (آخرت و خدا هدف بعثت انبيا ص 1)
همه اين نظريات کمترين همخواني با جهان بيني و تعاليم قرآني ندارند و قرآن کريم ديوار نفوذ ناپذيري ميان حوزه زندگي فردي و حوزه امور دنيوي و سياست نکشيده است. در جهان بيني قرآني اولا، اصالت به حوزه اعمال عبادي و ارزش هاي اخلاقي داده شده ، زيرا هدف از آفرينش جهان و انسان و فراهم ساختن اين همه امکانات ، عبوديت و تقرب به مقام قرب الهي است. ثانيا هيچ امر مهم دنيوي نيست که با اهداف ، احکام ، قوانين ، اخلاق و معيارهاي ديني ارتباطي نداشته باشد و با اينها سنجيده و ارزشگذاري نشود. ثالثا آيات قرآني از ارتباط و تاثير ايمان و تقوا که به حوزه فردي تعلق دارد، به اقتصاد و ازدياد ثروت و نزول برکات آسماني که به حوزه امور دنيوي و عمومي مربوط مي شود، خبر مي دهد. (اعراف 96)
با توجه به اين دلايل جدا شمردن حوزه عمومي و امور دنيوي از حوزه امور عبادي و اخلاقي پايه محکمي در تعاليم قرآني ندارد. براساس آيه 39سوره نور کل اعمال فردي و اجتماعي انساني که به خداوند ايمان ندارد سرابي بيش نيست. در نتيجه نمي توان اعمال اجتماعي انسان را از ايمان به خداوند که به زعم سکولارها به حوزه خصوصي تعلق دارد تفکيک کرد. در قرآن آيات بسياري از اين قبيل داريم.
ای محقیق شما که ازنیروخاصی برای ادامه دادن برهرمطلب دلخواه تان هستید.
نظرات شما عزیزان:
تبادل
لینک هوشمند